عشق ژیو وانگ، دانشجوی تحصیلات تکمیلی دانشگاه پرینستون، به تاریخ و زبانهای دنیا، دو سال پیش او را به تهران برد تا زبان فارسی بیاموزد و در آرشیو ملی ایران تحقیق کند. وانگ با اجازه از حکومت ایران و پذیرش از یک موسسه آموزش زبان در تهران در آنجا بود.
اما در اوت ۲۰۱۶ مقامات وانگ را بازداشت کردند و پس از متهم کردن او به جاسوسی او را به زندان اوین تهران فرستادند. دادگاههای انقلاب پس از دادرسی پشت درهای بسته او را به ۱۰ سال حبس محکوم کرد.
وزیر امور خارجه مایک پمپئو در مورد وانگ ۳۷ ساله، که زاده چین و یک شهروند آمریکایی است، گفت: “وانگ کاملا بیگناه است.” سفیر دائم آمریکا در سازمان ملل متحد، نیکی هیلی، خواسته است که ایران این اندیشمند پرشور را آزاد کند.
کارگروه سازمان ملل متحد برای بازداشتهای خودسرانه درمورد این پرونده تحقیق کرد و تصمیم گرفت که “هیچ مبنای قانونی برای دستگیر و حبس آقای وانگ وجود ندارد”، که بازداشت او “خودسرانه” و دادگاهش ناعادلانه بود. این کارگروه خواستار آزادی فوری او شد.
وانگ تنها یکی از آمریکاییانی است که به ناحق در ایران زندانی است. وزیر امور خارجه پمپئو چندی پیش اشاره کرد که “ایران به نگاه داشتن گروگانهای آمریکایی: باقر نمازی، سیامک نمازی، ژیوانگ و باب لوینسون، که بیش از ۱۱ سال است که در ایران ناپدید شده، ادامه می دهد.” ایالات متحده از ایران می خواهد که فورا همه این آمریکاییان را آزاد کند تا آنها به سوی خانواده هایشان بازگردند.
در همین حال همسر پریشان وانگ، هوآ کیو، در آپارتمانشان در پرینستون در انتظار اوست تا به نزد او و فرزند ۵ ساله شان بازگردد.
او و دانشگاه پرینستون در سال اول حبس وانگ به طور عمومی در مورد زندانی شدن او سخنی نگفتند با این امید که فعالیتهای دیپلماتیک به آزادی او منجر شوند. اما همسر ۳۶ ساله وانگ، که پیش از نقل مکان به پرینستون در شانگهای یک وکیل دعاوی بود، از ماه مه ۲۰۱۷ تا کنون هرچه در توان داشته به کار بسته تا آزادی وانگ را محقق کند.
هوآ در مراسمی برای وانگ در مقابل ساختمان گروه تاریخ دانشگاه پرینستون سخنرانی کرد و در فیسبوک و دیگر رسانه های اجتماعی گروههای حامی وانگ را تشکیل داد. او از طریق تلفن با همسرش در تماس است و با وجود نگرانی برای سلامتش، امیدش را حفظ می کند.
هوآ کیو، که پسرش هفته پیش به کلاس اول رفت، گفت: “من واقعا غمگینم، این جریان به سال سومش وارد شد.”
کیو گفت: “وانگ دانشجوی زبانها و تاریخ اوراسیا در اواقر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است و به هیچ شکلی کاری با سیاست ایران ندارد.” زمینه تحصیلی او مطالعات روسی است.
کوآ اشاره کرد که دانشجویان دکترا باید به سطحی از فراگیری در دست کم دو زبان خارجی برسند و وانگ می خواست فارسی برایش یکی از آن زبان دو باشد.
هوآ کیو گفت وقتی که موسسه دهخدا در تهران درخواست او را پذیرفت، او واقعا غافلگیر شد. استاد راهنمای تز دکترای او که یک استاد تاریخ روس است او را تشویق کرد که حتما برود و دانشکده تاریخ و مرکز مطالعات ایران و خلیج فارس پرینستون تحصیل و تحقیقات او را تامین مالی کردند.
کارگروه سازمان ملل متحد گفت که ایران در پاسخی رسمی به پرسش این کارگروه توضیح نداده است که “چگونه بررسی آرشیوهای تاریخی که به دوره حکومتی بیش از ۱۰۰ سال قبل باز می گردند می توانند موجب تلاش برای سرنگون کردن حکومت ایران، شوند.
این کارگروه نتیجه گرفت که دلیل اصلی دستگیری وی “این بود که او یک شهروند آمریکایی است.”
اکنون کیو منتظر و نگران است، مشتاق روزی که پسرش بتواند پدرش را دوباره ببیند، وقتی که وانگ بتواند تحصیلش را دوباره از سر بگیرد، و وقتی که او بتواند رویای زندگی حرفه ایش در آمریکا را دنبال کند.
