قاضی یک دادگاه عالی در نیویورک دستور داده است که نقش برجسته ای از یک سرباز هخامنشی که بیش از ٨٠ سال پیش از ایران دزدیده شده است، به ایران بازگردانده شود.
یک نقش برجسته نوعی مجسمه است که از درون یک قطعه سنگ تراشیده می شود تا شکلی که هنرمند می خواهد از دل آن قطعه سنگ بطور برجسته نمایان شود و اطراف آن همچنان مسطح باقی بماند. این نقش برجسته ایرانی که ارزش آن یک میلیون و دویست هزار دلار اعلام شده است، توسط ماموران دفتر دادستانی بخش منهتن نیویورک از یک نمایشگاه آثار هنری در نیویورک، جاییکه قرار بود در آن به فروش گذاشته شود، ضبط شد.
به گفته این ماموران، این نقش برجسته در سال ۱٩۳۶ از پرسپولیس به سرقت رفت و نهایتا به موزه هنرهای زیبای مونترال اهدا شد.
این قطعه بار دیگر در سال ٢۰۱۱ از موزه مونترال دزدیده شد، و توسط دو خریدار عتیقه در لندن، که گفته اند آن را بطور قانونی ابتیاع کرده اند و از پیشینه مشکل دارش خبر نداشتند، خریداری شد. اما وقتی ماموران شواهدی را نشان دادند که آن نقش برجسته دهه ها پیش به سرقت رفته است، خریداران توافق کردند که آن را واگذار کنند.
شهر نیویورک که به داشتن برخی از مشهور ترین موزه ها و گالری های هنری دنیا افتخار می کند، بازار اصلی آثار هنری و عتیقه در ایالات متحده به شمار می رود. درحالیکه اغلب معاملات قانونی هستند، فروش غیرقانونی اموال فرهنگی یک نگرانی بزرگ محسوب می شود.
دادستان ها و کارآگاه های دفتر دادستانی بخش منهتن نیویورک از سال ٢۰۱۱ تاکنون به کشف هزاران قطعه عتیقه قاچاق شده به ارزش بیش از ۱۵۰ میلیون دلار کمک کرده اند. این دفتر همچنین اخیرا یک گروه ویژه را مشخصا برای مبارزه با دزدی آثار فرهنگی راه اندازی کرده است.
بازگرداندن گنجینه های دزدیده شده به کشورهای منشاء شان مدتهاست که یک اولویت در ایالات متحده است.
بازگرداندن میراث غارت شده یک ملت یا آثار هنری به سرقت رفته شان ترویج حسن نیت با دولت ها و شهروندان خارجی و در عین حال حفاظت از میراث فرهنگی دنیا و آگاهی از تمدن های پیشین است.
ایالات متحده هم اکنون با ۱۷کشور توافق حفاظت و بازگرداندن اموال فرهنگی را دارد که به شکل غیرقانونی صادر شده اند، اما ایران جزو این کشورها نیست. نیروی اجرایی اداره گمرک و مهاجرت ایالات متحده، که اداره ای در داخل وزارت امنیت میهن است، بیش از ۱۱۰۰۰ قطعه آثار هنری را به بیش از ۳٠ کشور بازگردانده است.
