مشارکت یا اخاذی؟ مقایسه میان الگوهای ایالات متحده و ایران برای خاورمیانه

صلح و امنیت. این دیدگاه صلح خاورمیانه است که توسط ایالات متحده و ده‌ها شریک آن به پیش برده می‌‌شود. ایران دیدگاهی متفاوت دارد؛ دیدگاهی که در آن ملاها در تهران از خشونت [به عنوان ابزاری] برای اخاذی امتیاز از جامعه جهانی استفاده می‌کنند.

مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، این موضوع را در تاریخ ۲۰ اوت و در جریان اظهاراتش خطاب به شورای امنیت سازمان ملل متحد در نیویورک، به خوبی روشن کرد. او رویکرد مشارکت‌آمیز و چندملیتی «روند ورشو» را با «کارزار دیپلماسی اخاذی» رژیم ایران مقایسه کرد.

روند ورشو خواهان تقویت امنیت دریانوردی، کمک به پناه‌جویان، و تضمین حقوق بشر است. در ماه فوریه بیش از ۶۰ کشور در نشست نخست این روند شرکت کردند و از نزدیک به ۸۰ کشور برای شرکت در نشست‌های آینده که قرار است طبق برنامه در ماه‌های اکتبر و نوامبر در کره، بحرین، لهستان، و رومانی برگزار شوند، دعوت شده است.

آقای پمپئو در [نشست] شورای امنیت گفت: «صرفا یک کشور خاص موضوع این گفت‌و‌گوها نخواهد بود.» وی گفت که این گفت‌و‌گوها گروهی خواهد بود. «دیدگاه همه کشورها شنیده خواهد شد.»

و [رژیم] ایران؟ اقدامات گروگان‌گیری، خشونت، و اخاذی هسته‌ایش را تشدید کرده است.

تنها در ماه ژوئیه رژیم ایران محدودیت‌های وضع شده بر انبار کردن و غنی‌سازی سوخت هسته‌ای را زیر پا گذاشت، مزاحم نفتکش‌های در حال گذر از تنگه هرمز شد و آنها را توقیف کرد، و با پرتاب آزمایشی یک موشک بالستیک ضمن تخطی از یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد همسایگانش را تهدید کرد.

در همین حال ایالات متحده و دیگر کشورهای شرکت‌کننده در روند ورشو از نشست مورخ ۲۰ اوت سازمان ملل متحد برای برگزاری گفت‌و‌گوهایی در زمینه تقویت فرصت‌های اقتصادی، حل بحران‌های انسانی در سوریه و یمن، و میانجی‌گری برای رقم زدن صلح میان اسرائیل و فلسطینی‌ها استفاده کردند.

شالوده این گفت‌و‌گوها نشستی است که در ماه ژوئن در بحرین با تمرکز بر طرح ۵۰ میلیارد دلاری ایالات متحده برای فلسطینی‌ها، موسوم به «صلح برای نیکبختی»، برگزار شد. به تازگی نیز بریتانیا و پادشاهی بحرین به یک طرح ایالات متحده برای پاسداری از کشتیرانی در تنگه هرمز پیوستند.

آقای پمپئو گفت: «ایالات متحده دقیقا از همین‌گونه تلاش‌های چندجانبه پشتیبانی می‌کند. آنها معنادار و موثر، و بازتاب‌دهنده ارزش‌های جوامع شیفته آزادی هستند؛ [همان ارزش‌هایی] که این شورا باید برای پاسداری از آنها بکوشد.»